Her yıl dünya genelinde milyonlarca insan ani kalp durması nedeniyle yaşamını yitiriyor. Bu beklenmedik olaylar sırasında yapılan ilk müdahalenin önemi ise hayatta kalma oranlarını büyük ölçüde etkiliyor. Özellikle ilk üç dakika içerisinde doğru müdahaleyle kurtuluş şansı yüzde 70’e kadar çıkabiliyor. Uzmanlar, otomatik eksternal defibrilatör (AED) cihazlarının kullanımını yaygınlaştırarak hayat kurtarmanın mümkün olduğunu ifade ediyor. Ancak bu cihazları sadece sağlık profesyonellerinin değil, herkesin doğru şekilde kullanabilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Ani kalp durmaları genellikle elektriksel düzensizliklerden kaynaklanıyor ve kalbin pompalama işlevini yerine getirememesiyle sonuçlanıyor. Bu esnada beynin ve diğer hayati organların ihtiyacı olan oksijen kısa sürede kesiliyor. Eğer hemen müdahale edilmezse dakikalar içinde geri dönüşü olmayan sonuçlar meydana gelebiliyor. Uzmanlar, AED cihazlarının bu tür durumlarda kritik bir öneme sahip olduğuna dikkat çekiyor. AED, kullanıcıya cihazın doğru şekilde nasıl kullanılacağını eşzamanlı olarak sesli ve görsel yönergelerle anlatarak, kalbe şok uygulayarak tekrar çalışmasını sağlayabiliyor.
Türkiye’de de bu cihazların kullanımını yaygınlaştırmak adına çeşitli yasal düzenlemeler yapılmaya başlanıyor. Sağlık Bakanlığı ve ilgili kurumlar, kamu alanlarında, iş yerlerinde ve hatta okullarda bu cihazların zorunlu hale getirilmesini gündeme taşıyor. Ancak uzmanların altını çizdiği en önemli konu, herkesin temel ilk yardım eğitimi alması ve acil bir durumda AED’yi etkin bir şekilde kullanabilecek bilgiye sahip olması. Çünkü hızlı ve doğru bir müdahale, hem şok cihazının etkinliğini artırıyor hem de sağlık ekipleri gelene kadar geçen sürede hayatta kalma şansını büyük ölçüde artırıyor.
AED cihazlarının yanı sıra bireylerin temel yaşam desteği bilgisine sahip olması da hayati önem taşıyor. Kalp masajı yaparak ve gerekirse suni solunum uygulayarak zamanında yapılan müdahale, beynin oksijenle beslenebilmesini sağlıyor ve hayatta kalma ihtimalini yükseltiyor. Uzmanlar, bu cihazların gündelik hayatın bir parçası haline gelmesi gerektiğini ve hatta herkesin temel ilk yardım eğitiminden geçirilmesinin toplum sağlığı açısından bir zorunluluk olduğunu ifade ediyor. Eğitimli bireylerin sayısının artmasıyla kamu alanlarında ani kalp durması durumlarına müdahale çok daha etkili bir şekilde gerçekleştirilebilecek.
Olası acil durumlara hazırlık için spor salonlarından havaalanlarına kadar pek çok alanda AED cihazlarının bulundurulması öneriliyor. Ayrıca bireylerin bu cihazları kullandıklarında yanlış bir şey yapacakları kaygısına kapılmamaları gerektiği ifade ediliyor. Çünkü AED cihazları, yanlış bir kullanım durumunda bile güvenlik mekanizmalarıyla kullanıcıyı yönlendiren bir teknolojiye sahip. Uzmanlar, “Bu cihazlar hayat kurtarmak için tasarlandı ve herkesin yapabileceğini bilmesi gerekiyor,” diyor.
Sonuç olarak, ani kalp durmalarına karşı toplumsal bilincin artırılması, bu tür cihazların yaygınlaştırılması ve temel yaşam desteği eğitiminin geniş kitlelere ulaştırılması hayatta kalma oranlarını ciddi oranda artırabilir. Unutulmamalı ki, her saniye önemli ve doğru bir müdahale hayat kurtarabilir.
