Ticari gayrimenkul kiralarındaki hızlı artış, perakende sektörünü zorlu bir döneme sürüklemiş durumda. Ekonomideki yüksek enflasyon ve bu enflasyon karşısında alım gücünün düşmesi, perakendecilerin iş yükünü daha da ağırlaştırıyor. Öyle ki, işletmelerin sabit giderleri içerisinde kiraların oranı yüzde 60’a kadar çıkmış durumda. Bu oran, sektör temsilcilerinin belirttiğine göre, sürdürülebilir bir ticari faaliyet yürütmeyi neredeyse imkânsız hale getiriyor. Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde ticari gayrimenkul kiralarındaki ani ve yüksek artışlar, diğer dünya şehirlerine kıyasla alarm verici bir boyuta ulaşmış durumda.
Son yıllarda İstanbul’daki kira artışları rekor seviyelere ulaştı. Yapılan araştırmalara göre, şehirdeki kira fiyatlarında son beş yılda yüzde 193 oranında bir yükseliş gözlemlendi. Bu artış, İstanbul’u dünya genelinde ticari kira artışında ilk sıraya yerleştirdi. Özellikle Teşvikiye ve Bağdat Caddesi gibi yoğun ticari faaliyete sahip bölgelerde iş yeri kiraları milyon lira seviyelerine ulaştı. Bu bölgelerde faaliyet gösteren işletmeler, yalnızca kira yüküyle değil, aynı zamanda diğer artan maliyetlerle de mücadele etmek zorunda kalıyorlar. Sektör temsilcileri, bu durumun hem mevcut mağazaların hem de yeni yatırım yapmak isteyen işletmelerin planlarını olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor.
Fahiş kira artışlarının etkileri sadece perakende satış mağazalarıyla sınırlı değil. Aynı zamanda fabrikalar ve üretim tesisleri de bu maliyet baskısından doğrudan etkileniyor. Üretim maliyetlerindeki artış ve tüketici tarafındaki talep daralması, ekonominin geneline yayılan olumsuz bir zincirleme etki yaratıyor. Sektördeki bu sıkışma, yalnızca işletme sahiplerini değil, aynı zamanda çalışanları ve tüketicileri de olumsuz etkiliyor. Perakende sektörü temsilcileri, kiraların devlet tarafından kontrol altına alınması veya belli bir denetim mekanizmasının geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, daha fazla mağaza ve fabrikanın kapanması kaçınılmaz görünüyor.
Genel olarak, ticari gayrimenkul kiralarındaki yüksek artışlar, işletmelerin ayakta kalma mücadelesini giderek daha zorlu hale getiriyor. Perakende sektörünün, kira maliyetlerini daha verimli yönetebileceği bir çözüm bulunmadığı sürece, bu yükle başa çıkması oldukça zor görünüyor. İşletmeciler, hükümetin ve ilgili birimlerin bu konuda yapıcı çözümler üretmelerini umut ediyorlar.
